Պատմության ամբիոն

Ամբիոնի վարիչ Մովսիսյան Ֆելիքս Վազգենի՝ պ.գ.դ., պրոֆեսոր

 Կենսագրություն

հեռ. (+374.322) 4-18-54 կամ 4-18-55 (ներքին 123)

   Մարուքյան  Արմեն Ցոլակի — պ.գ.դ., պրոֆ‎եսոր

  Կենսագրություն

 Խաժակյան Վաչագան Արշալույսի — պ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

   Ղուլյան  Յուրիկ  Վազգենի — պ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

  Կոստանդյան  Լուսինե  Սերյոժայի  — պ.գ.թ., դոցենտ 

  Կենսագրություն

 Աղաջանյան  Սամվել  Շարբաթի — պ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

 Մելիքյան  Արթուր  Տիգրանի — պ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

   Գրիգորյան Աննա Անուշավանի— փ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

   Բրուտյան Մարիյա Աշոտի— պ.գ.թ., դոցենտ

  Կենսագրություն

Վիրաբյան Ամատունի Սասունիկի — պ.գ.թ.

Կենսագրություն

 Վիրաբյան Հայկ Մարտունի — պ.գ.թ., դասախոս

  Կենսագրություն

 Վարդանյան Բենիկ Վարդանի — պ.գ.թ., դասախոս

  Կենսագրություն

  Բադյան Գոռ Կառլենի- ք.գ.թ. , դասախոս

  Կենսագրություն

 Կոխլիկյան Արամայիս Ազատի — պ.գ.թ., դասախոս

  Կենսագրություն

   Բերենեցյան Արման Ռոբերտի- ՎՊՀ պատմության ամբիոնի հայցորդ,     ամբիոնի դասախոս 

  Կենսագրություն

 Մատինյան Հենրի Ազատի — ՎՊՀ պատմության ամբիոնի ասպիրանտ,  դասախոս

  Կենսագրություն

Հարությունյան Անի Հայկազի — Երևանի պետական համալսարանի փիլիսոփայության պատմության, տեսության ու տրամաբանության ամբիոնի հայցորդ,  դասախոս

  Կենսագրություն

   Ստեփանյան Նարինե Ռաֆայելի — դասախոս

  Կենսագրություն

   Տիգրանյան Գնել Արտեմի — դասախոս

  Կենսագրություն

   Գալստյան Լիլիթ Խորենի — դասախոս

  Կենսագրություն

Գասպարյան Քրիստինե Լորիկի— ՎՊՀ պատմության ամբիոնի հայցորդ,  դասախոս, ավագ մեթոդիստ

  Կենսագրություն

Չատինյան Զոյա Փաշոյի — ՎՊՀ պատմության ամբիոնի հայցորդ,  դասախոս, գործավար

  Կենսագրություն

Վանաձորի պետական համալսարանի պատմության ամբիոնում աշխատում են գիտական ներուժ, մանկավարժական հարուստ փորձ ունեցող գիտնականներ և դասախոսներ. ամբիոնի դասախոսներից 2-ը պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորներ են, 9-ը` պատմական գիտությունների թեկնածուներ, որից 7-ը` դոցենտներ:

Ամբիոնը գիտահետազոտական աշխատանքներ է իրականացնում «Հայոց և համաշխարհային պատմության արդի հիմնախնդիրները» թեմայով:

Ամբիոնի դասախոսները պարբերաբար մասնակցում են միջազգային, միջբուհական և հանրապետական գիտաժողովների, իրականացնում են գիտահետազոտական աշխատանքներ պատմության հիմնահարցերի վերաբերյալ, ղեկավարում են ուսանողական գիտական աշխատանքներ:

Ամբիոնի կողմից բակալավրի կրթական ծրագրով դասավանդվող առարկաների թիվն անցնում է 50-ից, իսկ մագիստրոսական ծրագրով դասավանդվող դասընթացների թիվը հասնում է շուրջ 20-ի: Պատմության բաժնի բակալավրիատում և մագիստրատուրայում ամբիոնն իրականացնում է պատմագիտական մի շարք առարկաների ծրագրերի մշակում և դասավանդում` «ԽՍՀՄ առաջնորդներ», «Մասոնների պատմություն», «Մերձավորարևելյան արդի հիմնախնդիրները», «Հայ գաղթօջախների պատմություն», «Ժամանակակից Սփյուռք», «ԽՍՀՄ փլուզումը և ԱՊՀ կազմավորումը», «Գունավոր հեղափոխություններ», «Արդի միջազգային քաղաքական կազմակերպությունները» և այլն:

Ամբիոնի դասախոսները ավելի քան 250 գիտական հոդվածների, շուրջ 30 մենագրությունների և ուսումնական ձեռնարկների հեղինակ են: Ամբիոնի դասախոսների կողմից հրատարակվող ուսումնասիրությունների և գիտական հոդվածների բովանդակությունը բազմաբնույթ է: Ուսումնասիրությունները վերաբերում են XVIII-XIX դարերի եվրոպական և ամերիկյան հեղափոխություններին, ազգային, ազատագրական պայքարին և դրա վերաբերյալ հայ հասարակական մտքի գնահատականներին, ՀՀ ներքին և արտաքին քաղաքականությանը, Հայաստանի` հարևան երկրների հետ ունեցած սահմանային խնդիրներին, հայ-թուրքական, հայ-ադրբեջանական, հայ-հունական հարաբերություններին, գիտության և մշակույթի զարգացմանը, հայ պարբերական մամուլին, քաղաքական հոսանքների ու կազմակերպությունների պատմությանը, Հին Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական կյանքին, դպրոցում պատմության դասավանդման մեթոդներին:

Վանաձորի Հովհ. Թումանյանի անվան պետական համալսարանի պատմության ամբիոնը կազմավորվել է 1969թ.: Պատմության ֆակուլտետի փակման պատճառով 1977թ. ամբիոնը միացվել է ԽՄԿԿ պատմության և գիտական կոմունիզմի ամբիոնին: 1990թ. պատմության ամբիոնը վերաբացվել է: Գործունեության ընթացքում ամբիոնը ղեկավարել են պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Գրիգորյանցը (1969-1970), պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սուրեն Հովնանյանը (1970-1975), պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Սասունիկ Վիրաբյանը (1990), պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գրիգոր Կարախանյանը (1990-1993), պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սամսոն Քառյանը (1993-2010), իսկ 2010թ. փետրվարից մինչ օրս` պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ֆելիքս Մովսիսյանը:

Ամբիոնում տարբեր տարիների աշխատել են ականավոր գիտնականներ՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ա. Համբարյանը, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորներ Վ. Հակոբյանը, Լ. Խաչերյանը, Ստ. Ստեփանյանը: Ամբիոնի հետ գիտա-մանկավարժական կապեր են պահպանել ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսներ Վլ. Բարխուդարյանը, Հ. Ավետիսյանը, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորներ Գ. Գեղամյանը, Գ. Պետրոսյանը, Է. Մինասյանը, Հ. Հարությունյանը, Հ. Աբրահամյանը, Ռ. Նահապետյանը և ուրիշներ:

Ամբիոնում  աշխատում են գիտական ներուժ, մանկավարժական հարուստ փորձ ունեցող գիտնականներ. ամբիոնի դասախոսներից 2-ը պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորներ են, 9-ը` պատմական գիտությունների թեկնածուներ, որից 7-ը` դոցենտներ:

Ամբիոնը գիտահետազոտական աշխատանքներ է իրականացնում «Հայոց և համաշխարհային պատմության արդի հիմնախնդիրները» թեմայով:

Ամբիոնի դասախոսները պարբերաբար մասնակցում են միջազգային, միջբուհական և հանրապետական գիտաժողովների, իրականացնում են գիտահետազոտական աշխատանքներ պատմության հիմնահարցերի վերաբերյալ, ղեկավարում են ուսանողական գիտական աշխատանքներ:

Ամբիոնի դասախոսների հրատարակած մենագրություններ և դասագրքեր.

1. Ալեքսանդր Գրիգորյանց, Հայաստանի բանվոր դասակարգը 40 տարում, Երևան, 1960
2. Александр Григорянц, Формирование и развитие технической интеллегенции Армении (1920-1965), Е., 1966
3. Սուրեն Հովնանյան, Չեխոսլովակիայի սոցիալիստական շինարարության պատմությունից, Երևան, 1963
4. Сурен Овнанян, Армяно-болгарские исторические связи и армянские колонии в Болгарии во второй половине XIX века, Е., 1968
5. Սասունիկ Վիրաբյան «Ուրվագծեր Հայաստանի ոռոգման պատմության» /Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը/, Երևան, 1986
6. Սասունիկ Վիրաբյան, Գագիկ Եթիմյան, Մեծ Ղարաքիլիսա, Երևան, 2002
7. Սասունիկ Վիրաբյան, Շիրակի Գեղանիստ, Երևան, 2013
8. Գրիգոր Կարախանյան, Հայոց ժողովրդական մշակույթը, Հանրագիտարան, հատոր 1-2, Երևան, 2003
9. Կարախանյան և ուրիշներ, Հայաստանի ժայռապատկերները, Քարի դարից մինչև բրոնզի դար, Գ.Հ., Երևան, 2010
10. Կարախանյան Գ.Հ. և ուրիշներ,Գառնի III , 1949-1956թթ. պեղումների արդյունքները, Երևան, 1962
11. Կարախանյան Գ.Հ. և ուրիշներ, Սյունիքի ժայռապատկերները /Հայաստանի Հնագիտական հուշարձանները-4/, Երևան, 1970
12. Կարախանյան Գ.Հ. և ուրիշներ, Դվին քաղաքը և նրա պեղումները, Երևան, 2002
13. Սամսոն Քառյան, Հայաստանի առաջին հանրապետության պատմության պատմագրություն, Երևան, 2003
14. Սամսոն Քառյան, Հայաստանի միջազգային դրությունը և արտաքին քաղաքականությունը 1918-1923թթ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2005
15. Սամսոն Քառյան, Լոռեցիները Հայրենական մեծ պատերազմում /1941-1945թթ./, Երևան, 2006
16. Սամսոն Քառյան, Հովհաննես Թումանյանը և հայ ժողովրդի ողբերգությունը, Երևան, 2008
17. Սամսոն Քառյան, Նախիջևան (դարերի խորքից մինչև 1917թ.), Երևան, 2010
18. Ֆելիքս Մովսիսյան, Հայ հասարակական միտքը և պարբերական մամուլը 19-րդ դարի լեհական ազգային-ազատագրական պայքարի մասին, Երևան, 2002
19. Ֆելիքս Մովսիսյան, Եվրոպական ազգային-ազատագրական շարժումները հայ պարբերական մամուլում /1848-1852թթ./, Երևան, 2004
20. Ֆելիքս Մովսիսյան, 19-րդ դարի առաջին կեսի եվրոպական ազգային-ազատագրական շարժումները և հայ հասարակական միտքը, Երևան, 2006
21. Ֆելիքս Մովսիսյան, Մասոնները և ամերիկյան հեղափոխությունը, Երևան, 2015
22. Աշոտ Սահակյան, Հայաստանը Անդրդաշնության կազմում: Խնդավառ միավորումից մինչև անաղմուկ բաժանում, Վանաձոր, 2013
23. Գագիկ Եթիմյան, Հայաստանի մշակույթը 1945 – 1990 թվականներին /Քաղաքականություն և իրականություն/, Երևան, 2007
24. Գագիկ Եթիմյան, Պետական իշխանության մարմինների քաղաքականությունը խորհրդային մշակույթի բնագավառում 1945-1990թթ., Վանաձոր, 2012
25. Գագիկ Եթիմյան, Մշակութային քաղաքականությունը Խորհրդային Հայաստանում (1945-1990թթ.), Երևան, 2017
26. Յուրիկ Ղուլյան, Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների պատմությունից, 1918-1920 թվականներ, Վանաձոր, 2009
27. Արթուր Մելիքյան, Հայ ժողովրդի պատմության սեմինար պարապմունքների պլաններ, Մեթոդական ձեռնարկ, Վանաձոր, 2008
28. Արթուր Մելիքյան, Սալմաստի ժայռաքանդակը /Պատմական Հայաստանի Սասանյան մի հուշարձանի վերամեկնաբանություն, Երևան, 2016
29. Արթուր Մելիքյան, Հոնգ ի Աժդարի ժայռաքանդակը, Երևան, 2017
30. Մարիա Բրուտյան, Կ.Պոլսի հայկական և հունական համայնքները 15-18-րդ դարերում, Վանաձոր, 2015

Ամբիոնի կողմից անցկացված միջազգային գիտաժողովներ

1. «Ինտեգրացիա և զարգացում: Հայաստանը և Եվրասիական ինտեգրումը» միջազգային գիտաժողով, «Ինտեգրացիա և զարգացում» հետազոտության և վերլուծության հասարակական կազմակերպության հետ համատեղ, Վանաձոր, 2014
2. «Ստալինգրադի հետնորդները»: Խաղաղության և համերշախության ակցիա», Վանաձոր-Վոլգոգրադ օնլայն գիտաժողով, 2018թ.
3. «Հայոց և համաշխարհային պատմության արդի հիմնախնդիրներ» միջազգային գիտաժողով` նվիրված հայ գրատպության 500-ամյակին, ՀՀ ԳԱԱ պատմության և արևելագիտության ինստիտուտների հետ համատեղ, Վանաձոր, 2012

Ամբիոնի կողմից անցկացված հանրապետական գիտաժողովներ

1. Հանրապետական գիտաժողով` նվիրված 1921թ. մարտի 16-ի Մոսկվայի և 1921թ. հոկտեմբերի 13-ի Կարսի պայմանագրերի 90-ամյակներին, ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության բաժանմունքի, պատմության և արևելագիտության ինստիտուտների հետ համատեղ, Վանաձոր, 2011,

Ամբիոնի դասախոսների մասնակցությունը միջազգային և հանրապետական գիտաժողովներին

1. Մովսիսյան Ֆ., Հովհաննես Չամուռճյան – Տերոյենցը 1860-ական թթ. իտալական ազատագրական պայքարի մասոնական բնույթի մասին, Հանրապետական գիտաժողով, Գյումրի, 2010
2. Մովսիսյան Ֆ., Հայկական տարածքների վերադարձման պահանջը 1945թ. Պոտսդամի գագաթնաժողովում, 1921թ. մարտի 16-ի Մոսկվայի և 1921թ. հոկտեմբերի 13-ի Կարսի պայմանագրերի 90-ամյակներին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, ՎՊՄԻ, 2011
3. Մովսիսյան Ֆ., Ֆրանսիական մեծ հեղափոխություն, թե մասոնական դավադրություն, ՎՊՄԻ, «Հայոց և համաշխարհային պատմության արդի հիմնախնդիրներ» միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
4. Մովսիսյան Ֆ. «Մխիթարյան միաբանության անդամները Նապոլեոն Բոնապարտի մասին», «Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները», Հայագիտական միջազգային 2-րդ համաժողով Երևան, 2013
5. Մովսիսյան Ֆ., Հայ-ռուսական հարաբերությունները 19-20-րդ դարերում, «Ինտեգրացիա և զարգացում: Հայաստանը և Եվրասիական ինտեգրումը», Վանաձոր, 2014
6. Մովսիսյան Ֆ., Հայաստանը առաջին աշխարհամարտի տարիներին Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ոլորտում, «Առաջին աշխարհամարտը և հայ ժողովուրդը (պատմություն և արդիական խնդիրներ)» միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2014
7. Մովսիսյան Ֆ., Դավադրության տեսությունն առաջին աշխարհամարտի պատճառների մասին, «Առաջին աշխարհամարտ: Մոռացված հաղթանակներ» միջազգային գիտաժողով, Գյումրի, 2014
8. Մովսիսյան Ֆ., Արևմտահայերի ազգային սահմանադրության ընդհանուր գծերն ու սկզբունքները, «Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. Հայագիտության արդի հիմնախնդիրներ», 9-րդ միջազգային գիտաժողով, Գյումրի, 24-25 սեպտեմբերի 2016
9. Մովսիսյան Ֆ., Սիոնիզմը և հայոց ցեղասպանությունը, «Հայոց ցեղասպանությունը և հատուցման հիմնախնդիրը» միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2016
10. Մովսիսյան Ֆ., Նոր և նորագույն պատմության համեմատական պարբերացումը ժամանակակից պատմական գիտությունում, «Հայոց պատմության նոր պարբերացման խնդիրները» հանրապետական գիտաժողով, ԵՊՀ, 13-14 ապրիլի, 2017թ.
11. Մովսիսյան Ֆ., Վենետիկի Մխիթարյանները նապոլեոնյան տիրապետության դեմ եվրոպական ժողովուրդների ազգային ազատագրական պայքարի մասին, «Վենետիկի Մխիթարյան միաբանություն-300», 24-25 հոկտեմբերի, 2017թ.
12. Մովսիսյան Ֆ., Արցախյան ազգային շարժումը խորհրդային կենտրոնական մամուլի գնահատմամբ, Արցախյան շարժման 30-ամյակին նվիրված գիտաժողով, Արցախի պետական համալսարան, 2018
13. Մովսիսյան Ֆ., Միքայել Նալբանդյանի մասոն լինելու հարցի շուրջ, «Մելս Սանթոյան-80», միջազգային գիտաժողով, Վանաձորի պետական համալսարան, 2018
14. Մովսիսյան Ֆ., Կ.Պոլսի «Բարեգործական ընկերություն հայոց» կազմակերպության առնչությունները մասոնության հետ, «Վանաձորի պետական համալասրան-50, Հովհաննես Թումանյան -100» միջազգային գիտաժողով, ՎՊՀ, 2019
15. Մովսիսյան Ֆ., Կ.Պոլսի Բուլվեր օթյակի հայ անդամները, «Շիրակի հայագիտական ժառանգությունը: Հայագիտության արդի հարցեր» 10-րդ միջազգային գիտաժողով, Գյումրի, 27-29 սեպտեմբերի, 2019
16. Մովսիսյան Ֆ., Ջ. Գարիբալդու կերպարը արևմտահայ պարբերական մամուլում, Պողոս Խաչատրյանի 90-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2019
17. Մովսիսյան Ֆ., Մանչեսթրի «Odd Fellows» եղբայրական ընկերության Կ. Պոլսի «Հայկ» («Օրիոն») մասնաճյուղի առնչությունները մասոնության հետ, Հայ-ռուսական համալսարանի 14-րդ տարեկան գիտաժողով, Երևան, 2–6 դեկտեմբերի,  2019 թ.
18. Մովսիսյան Ֆ., Կ. Պոլսի «Հայաստան» թիվ 1185 օթյակը, Շիրակի պետական համալսարանի հիմնադրման 85-ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Գյումրի, 8-9 նոյեմբերի, 2019
19. Մովսիսյան Ֆ., Կ.Պոլսի «Արևելյան» թիվ 687 օթյակի երևելի հայ դեմքերը, «Գլաձոր» համալսարանի հիմնադրման 30-ամյակին նվիրված գիտաժողով, Երևան, 2021
20. Մովսիսյան Ֆ., Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմը «Մեղու Հայաստանի» շաբաթաթերթի գնահատմամբ, Գավառի պետական համալսարանի առցանց 24-րդ գիտաժողով, 2021թ.
21. Վիրաբյան Ս. Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական կացությունը մոնղոլական դարաշրջանում, «Միացյալ և անկախ Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրի» 90 և Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի հիմնադրման 40-ամյակներին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Վանաձոր, 2009
22. Քառյան Ս., Գ.Նժդեհը և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտի գնահատումը հայ պատմագրության մեջ, Գ. Նժդեհի 115 ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Երևան, 2001թ.
23. Քառյան Ս., Երիտթուրքերի 1919թ. դատավարությունը, Հանրապետական գիտական նստաշրջանի նյութեր, Գյումրի, 2005թ
24. Քառյան Ս., Հայոց գրերի ստեղծման տարեթվի հարցի շուրջ, Հայ գրերի գյուտի և Ամարասի դպրոցի հիմնադրման 1600-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2005թ.
25. Քառյան Ս., Սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական հարաբերությունները Նախիջևանում 7-9-րդ դարերում, «Միացյալ և անկախ Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրի» 90 և Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի հիմնադրման 40-ամյակներին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Վանաձոր, 2009
26. Քառյան Ս., Առաջին աշխարհամարտի ռուս-թուրքական կովկասյան ճակատում հայ կամավորական գնդերի գործունեության արժևորման հարցի շուրջ, ՎՊՄԻ, Միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
27. Քառյան Ս., Մայիսյան հերոսամարտերը հայ պատմագրության մեջ, Հայաստանի Հանրապետություն — 100, միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2018
28. Եթիմյան Գ., Ղարաքիլիսայի օկուպացիան 1918թ. թուրքերի կողմից և դրա սոցիալ-տնտեսական հետևանքները, ՎՊՄԻ, Միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
29. Եթիմյան Գ., «Շիրակի պատմամշակութային ժառանգությունը. Հայագիտության արդի հիմնախնդիրներ», 9-րդ միջազգային գիտաժողով, Գյումրի, 24-25 սեպտեմբերի 2016
30. Ղուլյան Յու., ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցիչ Տ.Բեկզադյանի գործունեությունը Ադրբեջանությունը Ադրբեջանում (1919թ մարտ-1920թ. փետրվար), «Միացյալ և անկախ Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրի» 90 և Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի հիմնադրման 40-ամյակներին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Վանաձոր, 2009
31. Ղուլյան Յու., Ադրբեջանից հայ փախստականների Հայաստան տեղափոխման հարցը /1919-1920թթ. մայիս/, ՎՊՄԻ, Միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
32. Ղուլյան Յու. Հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները 1918-1920թթ., Հայաստանի Հանրապետություն — 100, միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2018
33. Ղուլյան Յու., Պարենային խնդիրը Հայաստանի Հանրապետությունում /1918թ. հունիս-1919թ. հունվար/, «Վանաձորի պետական համալասրան-50, Հովհաննես Թումանյան -100» միջազգային գիտաժողով, ՎՊՀ, 2019
34. Ղուլյան Յու., Ադրբեջանի տարածքային հավակնությունները Հայաստանի Հանրապետությունից 1918 թվականին, Գավառի պետական համալսարանի առցանց 24-րդ գիտաժողով, 2021թ.
35. Մելիքյան Ա., Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմության» մի վկայության պարզաբանման փորձ, «Միացյալ և անկախ Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրի» 90 և Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի հիմնադրման 40-ամյակներին նվիրված հանրապետական գիտաժողով, Վանաձոր, 2009
36. Մելիքյան Ա., Անկախության գաղափարի պատկերագրությունն Արշակ Առաջինի դրամների վրա, ՎՊՄԻ, Միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
37. Մելիքյան Ա., Հայաստանի Սասանյան թագաժառանգների գահակալության սկզբնավորման և նշանակության հարցերի շուրջ, «Հին և միջնադարյան Հայաստանը և իր հարևանները» հանրապետական գիտաժողով՝ նվիրված Գագիկ Խորենի Սարգսյանի 90-ամյակին, Երևան, 2015
38. Բրուտյան Մ., «Զմյուռնիայի հայ համայնքի կազմավորման ժամանակաշրջանը ըստ հունական միջնադարյան արխիվային փաստաթղթերի», Հայաստանը և արևելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը» Բ միջազգային գիտաժողով, Երևան, 2017
39. Բրուտյան Մ., Հայ ռազմիկների մասնակցությունը Ստալինգրադի ճակատամարտին, «Ստալինգրադի հետնորդները: Խաղաղության և համերշախության ակցիա», Վանաձոր-Վոլգոգրադ օնլայն գիտաժողով, 2018թ.
40. Բերնեցյան Ա., «Արշալույս Արարատյանը» Դանուբյան իշխանությունների միավորման մասին, Հանրապետական գիտաժողով, Գյումրի, 2010
41. Բերնեցյան Ա., «Մասյաց աղավնին» ռումինական պետության կազմավորման մասին ՎՊՄԻ, Միջազգային գիտաժողով, Վանաձոր, 2012
42. Վիրաբյան Հ. Армяне в истории и культуре России 18-20 вв, Санкт-Петербург, 2016
43. Ժամհարյան Գ., «Նյութական գործոնը խորհրդահայ մտավորականության և խորհրդային իշխանությունների շփումներում, «Խորհրդահայ մշակույթի կոնցեպտը», ԵՊՀ, 2018
44. Գասպարյան Ք., «Ժամանակ» պարբերականը արևմտահայ ազգային սահմանադրական շարժման մասին, «Վանաձորի պետական համալասրան-50, Հովհաննես Թումանյան -100» միջազգային գիտաժողով, ՎՊՀ, 2019
45. Չատինյան Զ., Կանանց մասնակցությունը 19-րդ դարի Կ.Պոլսի հայ հասարարակական ընկերությունների գործունեությանը, «Վանաձորի պետական համալասրան-50, Հովհաննես Թումանյան -100» միջազգային գիտաժողով, ՎՊՀ, 2019
46. Հարությունյան Ա., Տեղեկատվությունը իշխանության ժամանակակից պատճեի դերում. Անդրադարձ Արցախյան կոնֆլիկտի տեղեկատվական վերջին զարգացումներին, Գավառի պետական համալսարանի առցանց 24-րդ գիտաժողով, 2021թ.
47. Վարդանյան Բ., Մարդու աճյուն չպարունակող դամբարաններն ուշ բրոնզի եվ վաղ երկաթի դարում, «Շիրակի հայագիտական ժառանգությունը: Հայագիտության արդի հարցեր» 10-րդ միջազգային գիտաժողով, Գյումրի, 27-29 սեպտեմբերի, 2019
48. Վարդանյան Բ., Անվավոր փոխադրամիջոցին պատկանող մի առարկայի՝ երի­թակի շուրջ. հնագիտական և ծիսական համատեքստի վերականգման փորձ, ՀՀ ԳԱԱ ՀԱԻ Երիտասարդ գիտնականների 16-րդ միջազգային գի­տա­ժողով, Երևան, 20-22 նոյեմբեր, 2019
49. Վարդանյան Բ., Հ. Իսրայելյանի պեղումները Զոլաքարում, Ուեդուրիէթիունի երկրի հնագիտական ժառանգությունը», գիտաժողով` նվիրված հայ ականավոր հնագետ Աշխարհբեկ Քալանթարի հիշատակին, ՀՀ ԳԱԱ ՀԱԻ, Էրեբունի թանգարան, Երևան, 11-13 փետրվարի, 2020
50. Վարդանյան Բ., Հարություն Մնացականյանի անտիպ աշխատությունները, Լճաշենի ֆենոմենը, Լճաշեն, 2021:

Ամբիոնի դասախոսների մասնակցությունը միջազգային փոխանակման ծրագրերին

Մովսիսյան Ֆելիքս Վազգենի –Լեհաստան, Ադամ Միցկևիչ համալսարան, 2015

Բրուտյան Մարիա Աշոտի — Պորտուգալիա, Լիսաբոնի համալսարան, 2018

Բրուտյան Մարիա Աշոտի- Իսպանիա, Բարսելոնայի համալսարան, 2018

Բրուտյան Մարիա Աշոտի- Գերմանիա, Էրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան, 2019

Բրուտյան Մարիա Աշոտի- Բելգիա, Լյուվենի կաթոլիկ  համալսարան, 2019

«Պատմություն» մասնագիտության ուսանողների մասնակցությունը միջազգային փոխանակման ծրագրերին

Մատինյան Հենրի –Ռումինիա, Յաշի Ալեքսանդր Իոհան Կուզայի համալսարան, 2014

Մատինյան Հենրի –Լեհաստան, Ադամ Միցկևիչի անվան համալսարան, 2015

Սարգսյան Ռոբերտ –Լեհաստան, Կրակովի Յագելոնյան համալսարան, 2016